Mustafa Kemal Atatürk’ü kurmaylarıyla birlikte 9. Ordu Müfettişi olarak İstanbul’dan Samsun‘a getiren Bandırma Vapuru, aslına uygun olarak yeniden inşa edilerek Bandırma Vapuru Müzesi adıyla ziyaretçilerini ağırlıyor.
Samsun’un Canik ilçesinde, 18 Mayıs 2003 tarihinde açılan müze, Bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’ne giden yolda çok önemli bir görevi yerine getirerek tarihteki yerini alan geminin birebir aynısı. 1878’de Glasgow’da yolcu ve yük vapuru olarak inşa edilen geminin ilk sahibi olan Dussey and Robinson Şirketi, gemiyi “Torocaderto” adı altında 5 yıl çalıştırarak 1883’te Yunanistan’ da H. Psicha Preus Firmasına satmış. 1890’da bir başka Yunanlı firmaya satılan ve 1891’deki bir kaza esnasında batan gemi aynı yıl “Kymi” adıyla “İstanbul Rama Derasimo” firmasına satılarak İstanbul limanına kayıt olmuş.
Samsun Bandirma Vapuru
1894’te Deniz Yolları İşletmesi olan “İdare-i Mahsusa”ya nakledilip Türk bayrağı çekilerek, adı “Panderma” olarak değiştirilen geminin Marmara Denizi kıyılarında, Tekirdağ, Mürefte, Sarköy, Karabigah, Erdek arasında yük ve yolcu seferleri yaptığı biliniyor.
1910 yılında İdare-i Mahsusa’nın “Osmanlı Seyrüsefain İdaresi” olarak statü değiştirmesiyle “Panderma” olan adı “Bandırma” olarak değiştirilerek posta vapuru haline getirilen gemi, 19 Mayıs 1919 tarihinde de Atatürk ve silah arkadaşlarını Samsun’a getirmesinin ardından yine posta gemisi olarak hizmetlerine devam etmiş.
Bandırma Vapuru, Samsun
1924 yılında ise Türkiye Seyrüsefain İdaresi tarafından hizmet dışı bırakılmış.
Bir süre sonra birkaç kez kaza geçiren ve yük taşımacılığı yaptığı tarihlerde İngiliz yapımı bir denizaltıya çarparak batmak üzere olduğu, daha sonra motorunun büyük bir arıza yaptığı bilinen gemi, 1925’te bir Türk armatöre satılmış ve aynı armatör tarafından 4 ay içinde Haliç Feneri’n de hurda olarak parçalanmış.
Karadeniz’in hırçın dalgalarına dayanma gücü az olan gemi, 01.05.1919’da İsmail Hakkı Durusu’nun kaptanlığında Mustafa Kemal ve arkadaşları Samsun’a doğru yola çıktı.
Mümkün olduğu kadar kıyıya yakın bir rota izleyen Bandırma Vapuru 19 Mayıs 1919 Pazartesi günü sabah 08.15’te Samsun’a, Reji İskelesi (Tütün İskelesi) açığına demir attı. Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşları, taka aracılığı ile bugünkü Samsun Büyük Oteli ve Yaşar Doğu Spor Salonu arasında bulunan İlk Adım Anıtı’nın olduğu yerdeki Reji İskelesi’nden karaya ayak bastılar.
Milli Mücadele Parkı Açık Hava Müzesi
13 Kasım 1999’da Samsun Valiliği’nin orijinal Bandırma Vapuru’nun boyutlarına sadık kalınarak tekrar inşa edilmesi kararıyla, Doğu Park’ta başlayan inşa aşaması Taşkınlar Tersanecilik tarafından üstlenildi.
Orijinal vapurun projesi kaynak alınarak 15 Nisan 2001’de tamamlanan müze inşası, 2003’teki resmi açılışın ardından geminin iç tasarımı ise Abdi Güzel tarafından gerçekleştirildi.
Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin alan çalışmasına başladığı 2001 yılından itibaren, müzenin çevresindeki 35.000 m2’lik bir alanda çeşitli eklemeler ve peyzaj düzenlemesi yapılarak Bandırma Vapuru ve Milli Mücadele Parkı Açık Hava Müzesi adı verildi.
Milli Mücadele Parkı Açık Hava Müzesi
70 m2’lik Milli Mücadele Parkı Açık Hava Müzesi alanına Türkiye’nin en uzun kabartmaları olan ve İzmir’in Kurtuluşunu betimleyen üç yüz parçadan oluşan seramik kabartma duvarı ile Samsun ve ilçelerinden Kurtuluş Savaşı’na katılıp şehit düşen 1200 kişinin isimlerinin yer aldığı Şehitler Yazıtı eklendi.
Ayrıca Kurtuluş Savaşı’nı ve genelgelerini betimleyen ve on kabartmadan oluşan Millî Mücadele Panoraması ile Türkiye’nin yedi bölgesini temsil eden yedi figürlü Millî Kurtuluş Anıtı da müze alanına yerleştirildi.
Bunun yanında tüm vapurdaki ahşap işçiliği, filikalar ve halatlar, raspa ve boyalar yenilenerek güvertede bulunan ahşaplar hava muhalefetine dayanıklı olacak şekilde elden geçirildi. Heykeltıraş Adil Çelik’in yaptığı 13 bal mumu heykel yerleştirilerek çeşitli kamara düzenlemeleri yapıldı.
Bandirma Vapuru Hakkinda Bilgi
Müze tefriş ve yatak odası, sergi salonu, kaptan köşkü, kaptan kamarası ve mutfak olmak üzere altı bölümden oluşan Bandırma Vapuru Müzesi, Tefriş Salonu’nda aralarında Mustafa Kemal de olmak üzere beş balmumu heykel ile 1870’li yıllarda imal edilen gemici saati, telefon, yangın tüpü, ölçüm saati gibi eşyalar yer alıyor.
Mustafa Kemal’in yatak odası olarak tasarlanan odada ise yine Mustafa Kemal’e ait orijinal bir radyo bulunuyor.
Önceden ambar olarak kullanılan Sergi Salonu’na vapurun her tarafından giriş ve çıkış yapmak mümkün.
Salonda vapurun orijinal çizimleri ve tarihçesi, Mustafa Kemal’e ait koleksiyon fotoğrafları, Mustafa Kemal’e ait orijinal beylik silahı, yine Mustafa Kemal’in el yazısıyla yazdığı kongre kararnamelerinden nüshalar sergileniyor.
Bu bölümde sinevizyon gösterimi yapılmasını sağlayan sistem ve oturma grupları da yer alıyor.
Bandirma Gemisi Muze
Kaptan Köşkü’nde ise kaptan İsmail Hakkı Durusu’yu temsilen bir bal mumu heykel ve 1887 yılına ait denge pusulası; Kaptan Kamarası’nda ise özel eşyaları yer alıyor.
Bandırma Vapuru Müzesi
Ziyaret Saatleri: Hafta içi her gün 08.00 ila 17.00 saatleri arasında gezilebilir.
Adres: Doğu Park Sahası Bandırma Vapuru Canik/SAMSUN
Telefon: 0 (362) 238 00 23
Yorum Gönder