Ermeni Evlerindeki Gizli Para Kasaları Nerelerde Olur?
Rum Ermeni Kiliselerinde Gizli Para Kasaları Nerelerde Olur?
Haç Define İşareti Anlamı Nedir? İstavroz Çözümü Nasıl Olur?
İzmir Eski Yunan Rum Köyleri Yerleşim Yerleri Smyrnia Palaiopolis Phokaia Palation Paradiso Ephesos Metropolis Greek Asia Minor Location Villages Placements
Elifli köy - Bayındır - İzmir
Eski adı: Nifli [ Yun ]
Pınarlı köy - Bayındır - İzmir
1928 K: Burgaz [ Yun pyrgós "kule" ]
Söğütören köy - Bayındır - İzmir
1928 K: Karaburgaz [ Yun pyrgós "kule" ]
Beydağ ilçe - Beydağ (Beydağı bucağı) - İzmir
1946 MYK: Beyköy
1680 EÇ: Balyanbolu
Byz: Palaiópolis [ Yun "eskişehir" ]
■ Eski adı Yunanca Palaiopolis, Türkçede Balyambolu/Balyanbolu'ya dönüşmüştür, Beydağ yeni verilmiş isim. Nezih Aytaçlar
■ © 15.08.1804 Aydın sancağı dahilinde Balyanbolu nahiyesinin Tasahorya ve tevabii karyesi Ankara mirlivasına has olarak Ankara beytülmal mukataasına merbut olduğundan... deyar heyran
Erikli köy - Beydağ (Beydağı bucağı) - İzmir
1928 K: Erikli
Eski adı: Tasavra
1680 EÇ: Tasaxorya [ Yun ]
■ © 15.08.1804 Aydın sancağı dahilinde Balyanbolu nahiyesinin Tasahorya ve tevabii karyesi Ankara mirlivasına has olarak Ankara beytülmal mukataasına merbut olduğundan,... deyar heyran
Alaçatı bld - Çeşme (Alaçatı bucağı) - İzmir
1928 K: Alaçatı
Y1850: Agriliá [ Yun "yaban zeytinleri" ]
Y1821: Alatsata [ Yun alátia "tuzlalar" ]
1521 Pir: Alacaat?
■ 20. yy başında Rum yerleşimi.
■ Sadece Piri Reis'in Kitabı Bahriye'sinde görülen Türkçe 'Alaca at' adının ciddiye alınması için bir sebep yoktur; Alatsata adı muhtemelen burada eskiden beri bulunan tuzlaların Yunanca adından mülhemdir. Kasaba 17. yy'da, liman mevkiindeki Agrilia köyü ise 1850 dolayında kurulmuştur. 1904'te kasabanın tümü Rum olmak üzere 15.000 civarında nüfusu vardı. SN
Ildırı köy - Çeşme (Alaçatı bucağı) - İzmir
Y400-: Erythrai [ Yun erythrai "kızıllar" ]
■ Antik adı olan Erythraia, geç dönem Rumcasında Lythri şeklini almıştır (sözcük başında vurgusuz /e/ sesinin düşmesi ve /r/ > /l/ evrimi tipiktir). Ildırı aynı adın Türkçeleşmiş halidir. Tankut Beygu
Balatçık mah Çiğli - Çiğli - İzmir
1531 ED: Balatçık
Y1300 ED: Palátion [ Yun "saray" ]
Kaklıç mah Çiğli - Çiğli - İzmir
1531 ED: Kaklıç [ Yun Koukoulitsa? ]
■ Koukoula Bizans döneminde Gediz'in eski yatağının denize kavuştuğu alanın (şimdi Çamardı Tuzlası ve Sasalı) genel adıdır. +itsa takısı Türkçe +cE eşdeğeri olup, genel bölgeyle aynı adı taşıyan bir yerleşim birimine işaret eder. SN
■ Daha önce Menemen ilçesine bağlı iken 12.05.1985 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan kararla Karşıyaka ilçesine bağlanmıştı. Daha sonra Çiğli'ye bağlandı. Taner A.
Bademli köy - Dikili - İzmir
1928 K: Bademli
1891 Sal: Ancanos [ Yun anxíalos "yalıköy" ]
■ `Ancanos adlı bir Rum` tarafından kurulduğuna ilişkin yaygın inanış cehalet mahsulüdür. SN
Yenifoça bld - Foça (Yenice bucağı) - İzmir
1968 K2: Yenice
Osm: Yenifoça
Y1400: Néa Phôkaia [ Yun "yeni Foça" ]
■ 1290 yılı civarında Cenevizli Benedetto Zaccaria tarafından Nea Focea adıyla inşa edildi. Eski Foça'nın 1329'da yeniden Bizans hakimiyetine geçmesinden sonra da Yeni Foça'da Cenevizli A. Cattaneo egemendi. SN
Güzelbahçe ilçe - Güzelbahçe - İzmir
1992: Narlıbahçe
1913: Kızılbahçe
1891 S: Kilizman
Y500-: Klazomenaí [ Yun klazomenaí "çığırganlar?" ]
■ Antik İyonya'nın 12 kentinden biri olan Klazomenai esasen Urla İskelesi mevkiinde olduğu halde, daha sonra idari nedenlerle Klazomenai/Kilizman adı buraya verilmiştir. 1992-1993'te kısa bir süre Narlıdere ile birleştirilerek Narlıbahçe adını aldı. SN
■ Kuşkusuz Klazomenai (sözcük anlamı bilinmiyor) Urla-İskele mahallesindedir ve Kilizman Klazomenai khorasının (topraklarının) sınırı olması nedeniyle bu adı almıştır. Körfezin kuzey yakasında (günümüz Kuşcenneti-Üçtepeler arası) gene Klazomanai'ye ait topraklar vardı ve bu alan haritalarda "Kil Azmanı" şeklinde geçmektedir. Nezih Aytaçlar
Gökçeyurt köy - Kemalpaşa - İzmir
1946 MYK: Gerdeme [ Yun kardámaina "sebzelik" ]
■ Boşnak yerleşimi
■ Kárdamon esasen roka veya tere (nasturtium oficinalis) olmakla beraber, genellikle `çiğ yenen ot, yeşillik` anlamında kullanılır. SN
Kemalpaşa ilçe - Kemalpaşa - İzmir
1680, 1922 EÇ: Nif
Byz: Nymphaíon [ Yun "peripınarı" ]
■ 8 Eylül 1922'de Mustafa Kemal Paşa'nın burada konaklamasını müteakip aynı ayın sonlarına doğru adı Kemalpaşa olarak değiştirilmiştir. Olay, Kemal Paşanın kişisel egemenliğine doğru atılmış ilk önemli propaganda adımı olarak değerlendirilebilir. SN
Çakaltepe köy - Menderes (Cumaovası bucağı) - İzmir
1467, 1866: Mesavli [ Yun mesaulê "ortaağıl" ]
Oğlananası bld - Menderes (Cumaovası bucağı) - İzmir
1528 T: Oğlanas [ Yun ]
Ahmetbeyli köy - Menderes (Değirmendere bucağı) - İzmir
1946 MYK: Ahmetbeyli
1467, 1936: Kesri [ Yun kástri "hisarlar" ]
■ Rumca olan eski adı, köy yakınında bulunan Nótion ören yerine matuftur. Kıyıdan 2 km kadar içeride olan eski yerleşim yerine günümüzde sahil yerleşimi önem kazanmıştır. SN
■ Kimi yerde Klaros sâhili olarak geçmekte. Anton
Çamönü köy - Menderes (Değirmendere bucağı) - İzmir
1928 K: Tıraça
1891 S: Tıraca [ Yun ]
Çileme köy - Menderes (Değirmendere bucağı) - İzmir
1478, 1575 T: Çineme [ Yun ]
Notion mv - Menderes - İzmir
Y17 Str: Nótion [ Yun nótion "güneyce" ]
■ Ören yeri Özdere belediyesine bağlı Ahmetbeyli köyü yakınındadır. SN
Seyrek bld - Menemen - İzmir
1531 ED: Seyrek
Y1300 ED: Sarakenikon [ Yun "Arap yeri" ]
■ 20. yy başında Rum yerleşimi.
■ 1890 yılı Aydın vilayeti salnamesine göre köyde büyük bir kısmı Rum olan 123 hanede 523 nüfus yaşamaktaydı. Köyün adı muhtemelen Bizans dönemindeki Sarakenikon (`Arapköyü`) adından uyarlanmıştır. SN
Menemen ilçe - Menemen - İzmir
1928 K: Menemen
1680 EÇ: Menemenye
1511, 1531, 1680 ED: Tarxaniyat (idari bölge) [ Yun Tarxaniôtês "öz. (hanedan adı)" ]
Y1315, Y1462 Pakh, Dou: Mainoménou Kámpos (idari bölge) [ Yun "taşkın ovası" ]
■ 16. yy'dan itibaren `Menemen namı diğer Tarhaniyat` kazasının merkez köyüdür. Kasaba adı 19. yy'a ait bazı belgelerde Yazhisar olarak zikredilir. SN
■ Menemen adının özgün biçimi Yunanca taşkın su/sel suyu anlamına gelen Mainomenos'tur ve Gediz/Hermos nehrinin Menemen ovasında yaptığı taşkınlardan dolayı bu ismi almış olması olasılığı yüksektir. ahmet uhri
Beygaz mv - Menemen - İzmir
1531, 1575 ED: Bergos [ Yun pyrgos "kule" ]
Turan mah İzmir - Merkez-Bornova - İzmir
1928 K: Turan
Y1900: Agia Triada [ Yun "hz. teslis" ]
Şirinyer mah - Merkez-Buca - İzmir
1928 K: Kızılçullu
Y1900: Paradiso [ Yun parádeiso "iç bahçe (veya cennet)" ]
■ Paradiso adıyla Rum ve Levanten yerleşimi iken 1913'te Kızılçullu adı verildi. SN
Güzelyalı mah - Merkez-Konak - İzmir
1913: Reşadiye
Y1900: Mirakti [ Yun myraktê "güzel yalı" ]
Narlıdere ilçe - Merkez-Narlıdere - İzmir
1891 S: Narlıdere
1528 T: Ayasefüd [ Yun ]
1891 S: Ayasefîd (idari bölge)
■ 1992-1993'te kısa bir süre Güzelbahçe ile birleşerek Narlıbahçe Balediyesi oldu. SN
Bademli bld - ödemiş (Bademli bucağı) - İzmir
1680, 1946 EÇ, MYK: Bademiye [ Yun potamiá "sulakyer" ]
Birgi bld - Ödemiş (Birgi bucağı) - İzmir
1333 Batt 2.134: Birgi
Byz: Pyrgíon [ Yun "hisarcık" ]
■ 1307'deki Türk fethinden hemen sonra Birgi adı görülür. SN
Türkönü köy - Ödemiş (Kaymakçı bucağı) - İzmir
Eski adı: Ayasurat [ Yun ágios Eustrátios "Aziz Efstratios" ]
Bayırlı köy - Ödemiş - İzmir
1928 K: Burgaz [ Yun pyrgós "kule" ]
Konaklı bld - Ödemiş - İzmir
1928 K: Adagüme [ Yun ]
■ Körte, Pauly ve Zgusta'da tartışılan Ariokômê adlı yer olması ihtimal dahilindedir. SN
■ Bazı yerleşim adlarının sonunda bulunan +güme kısmı aslında Yunanca'da köy ya da küçük yerleşimler için kullanılan komê sözcüğünün Türk ağzına uydurulmuş biçimidir. ahmet uhri
Kahramanlar mah İzmir - Merkez-Konak -
1885, 1919: Murtakiye [ Yun Mourtakía "mersinlik" ]
Doğanbey mah Seferihisar - Seferihisar - İzmir
1928 K: Doğanbey
Osm: İpsili Hisarı [ Yun psilós/psilí "ince" ]
■ Yöreye eski adını veren İpsili, şimdi Bölükburun Yarımadası adı verilen dar ve uzun yarımadadan kaynaklanır. ■ Esasen küçük bir köy olan Doğanbey'in adı 1999'da Ürkmez'i de içeren geniş kıyı yağması şeridinde kurulan belediyeye verilmiş, ancak daha sonra belediye lağvedilerek Seferihisar'a bağlanmıştır. SN
Sığacık mah Seferihisar - Seferihisar - İzmir
1891 Sal: Sığacık
Byz: Sigalê [ Yun "sakin liman" ]
Y450- Her: Teôs
■ Sığacık adı Yunanca addan Türkçeye uyarlanmış olsa gerekir. SN
Bölükburun y.ada - Seferihisar - İzmir
Osm: İpsili [ Yun Psilé "ince (burun)" ]
Gökçealan köy - Selçuk - İzmir
1928 K: Burgaz [ Yun pyrgós "kule" ]
Şirince köy - Selçuk - İzmir
1928 K: Şirince
Y1922 BSt: Solmissós
1884 S-Ay: Çirkince
1876: Kırkınca [ Yun Kenxrios? ]
■ 20. yy başında Rum yerleşimi. Şimdi Rumeli göçmeni yerleşimi
■ Köyün en eski adı Kırkınca veya (Rumca söyleyişte) Kirkince'dir. 'Çirkince' adı muhtemelen Rumca telaffuza nazire olarak Türkler tarafından kullanılmıştır. 1928'de İzmir Valiliği emriyle Şirince olarak düzeltilmiştir. ■ Kırkınca'nın anlamı ve kökeni açık değildir. Antik çağda Efes yöresinde bulunan Kenkhrios deresi eğer Şirince deresi ise, ismin de doğal ses evrimi ve metatez yoluyla (Kınkır > Kırkın-ca) bundan türediği düşünülebilir. 1919-1922 Yunan işgali yıllarında, Kenkhrios deresinin doğduğu dağın antik adından hareketle köye Solmissós adı verildi. ■ Grek Kenkhrios gerek Solmissós Yunan-öncesinden aktarılmış yer adlarıdır. Strabon'un aktardığı rivayete göre Efesliler tanrıca Artemis'in Kenkhrios üzerindeki Ortygia ormanında doğduğuna inanırdı. SN
Selçuk ilçe - Selçuk - İzmir
1928 K: Selçuk
1333, 1884 Batt, S-Ay: Ayasuluğ/Ayasuluk [ Yun Ágios theológos "Aziz Kelamcı" ]
1928 K: Akıncılar (idari bölge)
■ Ayios Theologos, mezarı Selçuk'ta bulunduğu rivayet edilen İncil müellifi Aziz Ioannes'in sıfatıdır. Yunanca /th/ sesi erken dönem Türk yazımında Arap alfabesindeki ث (tha/se) harfi ile karşılandığı için, Ayatholog > Ayasuluğ evrimi doğaldır. ■ Selçukluların hiç gelmediği bu yere, Osmanlı öncesi Türk tarihini yüceltme gayretiyle 1913 veya 1915'te Selçuk adı verilmiştir. Akıncılar 1915-1951 arası nahiye adıdır. SN
Efes mv - Selçuk - İzmir
1680 EÇ: Bodrum [ Yun pétrion "taşlık" ]
Y700-: Ephesós
H1200-: Apasa
■ Yunanca Ephesós adı doğal evrimde Türkçe Efson/Afsun/Afşın biçimini verir. Karş. Maraş Afşin ilçesi. 'Efes' (Ephése) biçimi 19. yy sonunda Fransızcadan adapte edilmiştir. ■ Evliya Çelebi'de görülen 'Bodrum' adı, iyi kesme taş kaynağı olarak değerlendirilen antik harabelere Yunanca halk ağzında yaygın olarak verilen Pétrion adından gelir. SN
Pananos mv - Selçuk - İzmir
Y17 Str: Pánormos [ Yun "her havada demirlemeye müsait liman" ]
■ Strabon'a göre Küçükmenderes ağzındaki limanın adıdıdır. 'Pananos' halen sahilin kuzey ucundaki mevki ve plajın adı olarak kullanılmaktadır. SN
Gebekirse göl - Selçuk - İzmir
Y17, Lt75 Str, Pli: Selênousia/Selinusia [ Yun "Ay tanrıçası gölü" ]
■ Plinius'un aktardığına göre bu gölde avlanan balıkların geliri Efes'teki Artemis mabedine vakfedilmişti. Ay tanrıçası Selêne, Artemis'in sıfatlarından biridir. SN
Atalanı köy - Torbalı - İzmir
1891 Sal: Burgaz [ Yun pírgos "kule" ]
Korucuk köy - Torbalı - İzmir
1928 K: Dirmil
Yun: Térmilai [ Yun "kavim adı" ]
■ Dirmil adı için Burdur Altınyayla maddesine bakınız. SN
Yazıbaşı bld - Torbalı - İzmir
1928 K: Xortuna [ Yun xortêma "mera, otlak" ]
1891 S: Xortena
Torbalı ilçe - Torbalı - İzmir
1889: Torbali
Yun MÖ: Mêtrópolis [ Yun mêtrópolis "ana (tanrıça) kenti" ]
■ Türkçe 'torba' sözcüğü ile anlam bağı kurulamaz. Metrópoli > *trabolu biçiminden metatez yoluyla evrilmiş olmalıdır. SN
■ © 09.09.1889 Torbalı nahiyesinde sakin Tahtacı Aşireti'nin, Aydın Vilayeti komutanının İzmir'de yaptırdığı evin kerestesini köylerin ormanlarından kestirip hayvanlarıyla bedava ve cebren bu keresteyi İzmir'e taşıttırdığı yolundaki şikayetlerinin tahkiki. deyar heyran
Ayrancılar bld - Torbalı - İzmir
1928 K: Üçpınar
1891 S: Triyanda
1478 T: Tiryanda [ Yun trianda "otuz" ]
■ Belki Trianda Çiftliği İzmir'den 30 mil uzaklıkta olduğu için. SN
Gülbahçe köy - Urla - İzmir
Y1900: Rodónes [ Yun "gülbahçe" ]
1891 S: Gülbahçe
Birgi köy - Urla (Uzunkuyu bucağı) - İzmir
1928 K: Birgi [ Yun pyrgí "hisarcık" ]
1528 T: Birgicek
■ Bu köyde herhangi bir antik yerleşim bulunmamakla birlikte köyün kuzeyinde yer alan tepe üzerindeki yıkık rüzgar değirmenleri burada bir hisar ya da kale bulunuyormuş algısı yaratmakta. Dolayısıyla "pyrgí" ifadesinin köy için kullanılıyor oluşunun temeli de bu algıya dayanıyor olabilir. ahmet uhri
Uzunada ada - Urla - İzmir
Y1900: Makronísi [ Yun "uzun ada" ]
Osm: Kösten adası
Y300-: Drymoússa
Yorum Gönder